روان پریشی و علل و علائم آن

روان پریشی چیست؟

روان پریشی نوعی اختلال روانی جدی می باشد که مغز را تحت تاثیر قرار می دهد و به معنای وضعیت روانی غیر طبیعی می باشد که فرد مبتلا قدرت تشخیص واقعیت یا خیال راندارد، بارزترین مشخصه این نوع اختلال روانی، هذیان گویی وتوهم زنی می باشد.

این اختلال رابطه فرد را با واقعیت دچار مشکل می نماید به طوری که فرد توهم های خود را کاملا باور دارد. توهم در این افراد به دو صورت دیداری و شنیداری می باشد، فرد در توهمات شنیداری خویش ممکن است صداهای مختلفی مانند حرف زدن، خندیدن یا فریاد زدن را در گوش خود احساس کند، توهم دیداری در افراد روان پریش نیز به این صورت است که فرد در چهره ها و افرادی را می بیند که در واقعیت وجود ندارند.

انواع اختلالات روان پریشی

اسکیزوفرنیا

افراد مبتلا به این  اختلال  دچار توهم و هذیان گویی می شوند که عملکردهای روزانه آنها را مختل می نماید.

پارافرنیا

این نوع اختلال دیر هنگام ،در افراد مسن و سالخورده رخ می دهد و باعث می شود فرد مبتلا دچارهذیان گویی شود یا صداهایی را بشنود.

روان‌ پریشی گذرا

همانگونه که اسم آن پیداست، این اختلال به طور ناگهانی و در یک دوره خاصی از زندگی فرد ظاهر می شود. بروز این اختلال ریشه در مشکلاتی دارد که در روان فرد تاثیر قرار داده است،  مثل مرگ افراد خانواده،ورشکست شدن و..که پس از مدتی وبا مراجعه به یک روانپزشک خوب بهبود می یابد.

روان‌ پریشی ناشی ازمواد مخدر

مصرف برخی از مواد مخدر به دلیل اثر گذاری بر مغز فرد را دچار توهمات می کند، و حتی ممکن است پس از ترک برخی از این مواد مانند کوکایین، شیشه   وکراک فرد دچار آشفتگی روانی و هذیان شود.

روان‌ پریشی مشترک

بروز اختلال روان پریشی مشترک به دلیل قرار گیری در شرایط و روابطی است که افراد در آن هذیان هایی را در ذهن خود می پروانند که در ذهن فرد نیز تاثیر می گذارد.

روان‌پریشی به دلیل بروز مشکلات مغزی

در برخی مواقع به دلیل ضربات وجذاح وارده به سر یا تومور مغزی عملکرد مغز مختل شده و فرد به روان پریشی دچار می گردد.

هذیانی

این اختلال ریشه در باور غلط و ثابتی دارد که فرد در ذهن خود پروانده است مانند داشتن بیماری، خیانت دیدن از اطرافیان و…  این هذیان  مقطی می باشد و با تحت نظر روانپزشک قرار گرفتن تنها یک ماه پایدار است.

علائم بیرونی افراد روان پریش

هذیان گویی

توهم

کاتاتونیا یا عدم واکنش به عوامل

نوسانات خلقی

اختلال در تمرکز

عدم تمرکز در صحبت

افکارات وسواسی

اندیشیدن به خود کشی

افسردگی و اضطراب

شکاک بودن و سوء ظن

گوشه گیری و انزوا جویی

اختلال در خواب 1

علت روان پریشی

دلایل دقیق روان پریشی به خوبی درک نشده است چرا که علت انواع مختلف آن، متفاوت هستند.

برخی بیماری ها و محرک هایی مانند سوء مصرف مواد مخدر، کمبود خواب و سایر عوامل محیطی نیز می تواند باعث بیماری شوند. علاوه بر این، شرایط خاص می تواند منجر به بروز انواع خاص روان پریشی شود.

برخی از علت های دیگر روان پریشی عبارتند از:

سکته مغزی
بیماری آلزایمر
برخی از انواع صرع
تومور ها و کیست مغزی یا کیست
استرس
مرگ عزیزان
سوءاستفاده جنسی
جنگ
HIV
سفلیس و سایر عفونت هایی که به مغز حمله می کنند.
بیماری های مغز (بیماری پارکینسون، بیماری هانتینگتون)
برخی از اختلالات کروموزومی

عوامل خطر روان پریشی

در حال حاضر نمی توان دقیقاً مشخص کرد که چه عاملی احتمال بروز روان پریشی را افزایش می دهد. با این حال، تحقیقات نشان داده است که ژنتیک ممکن است نقش داشته باشد.

ژنتیک

اگر افراد نزدیک خانواده مانند والدین یا خواهر یا برادر، که دارای اختلالات روانی باشند، احتمال ابتلا بیمار به انواع روان پریشی بیشتر می شود.

تغییرات ساختاری مغز

محققان معتقدند که دوپامین نقش مهمی در روان پریشی دارد. دوپامین انتقال دهنده عصبی و یکی از مواد شیمیایی مهمی است که مغز برای انتقال اطلاعات از آن استفاده می کند.

شواهد در مورد نقش دوپامین در روان پریشی از جمله اسکن مغزی نشان می دهد کاهش اثرات دوپامین در مغز نیز علائم روان پریشی را بهبود می بخشد. اسکن مغزی، در بیماران کاهش ماده خاکستری در مغز را نشان می دهد.

کاهش ماده خاکستری می تواند روی پردازش فکر بیمار تاثیر بگذارد.

هورمون ها

روان پریشی پس از زایمان خیلی زود به طور معمول طی 2 هفته پس از زایمان رخ می دهد. 2

تشخیص روان پریشی چگونه است؟

این اختلال با ارزیابی روانی، تشخیص داده می‌شود. به عبارت دیگر، پزشک معالج از بیمار پرسش‌هایی می‌کند و احساسات و تجارب آن فرد را درباره‌ی پرسش‌ها ارزیابی می‌کند. آزمایش‌های پزشکی و استفاده از اشعه‌ی ایکس نیز در بررسی ریشه‌ای اختلال و کسب اطمینان از وجود یا نبود مشکلات دیگر در تشخیص راه‌گشا است.

تشخیص مشکل در کودکان و نوجوانان

اختلالات روان پریشی در بزرگسالان نمود متفاوتی نسبت‌به کودکان و نوجوانان دارد. مثلا کودکان معمولا، دوستان خیالی دارند که با آنها گفت‌وگو می‌کنند. البته این موضوع دوستان خیالی در بیشتر کودکان دیده می‌شود و تنها در حالتی جای نگرانی و مراجعه به پزشک دارد که معاشرت کودک با دوست خیالی از حالت بازی‌های متداول کودکانه فراتر برود.

درمان روان پریشی

درمان این اختلال می‌تواند ترکیبی از دارودرمانی و روان‌درمانی و مشاوره باشد. بیشتر افراد مبتلا به این مشکل پس از طی دوره‌های درمانی بهبود می‌یابند:

آرام‌بخش‌ها با اثرگذاری فوری

گاهی‌ اوقات افراد دچار روان پریشی به خود و اطرافیان آسیب وارد می‌کنند. در این حالت با دادن داروهایی آرام‌بخش، سریعا این جنون از فرد دور می‌شود. به چنین درمانی آرام‌بخشی فوری گفته می‌شود و به کمک آن فرد از اوج جنون به حالتی آرام راهنمایی می‌شود.

داروها

برخی از انواع اختلالات روان پریشی ازطریق داروها درمان می‌شود. مصرف داروهای ضدروان‌پریشی می‌تواند مؤثر واقع بشود. بنابه نوع علائمی که فرد از خود بروز می‌دهد، انتخاب نوع دارو برای او متفاوت است. اما در کل، این داروها به فرد کمک می‌کنند تا از وهم و هذیان دور شوند و واضح‌تر بیندیشند. در بیشتر موارد، افراد دچار این مشکل، پس از مدتی نیاز به مصرف داروها نخواهند داشت، اما در اختلالاتی مانند اسکیزوفرنی ممکن است نیاز به مصرف دارو به شکل مادام‌العمر باشد.

درمان رفتاری شناختی

در این نوع از درمان، فرد با مشاور و متخصصی در طی یک دوره صحبت می‌کند و تلاش می‌شود تا فرد در خلال این جلسات، تغییراتی در رفتار خود ایجاد کند. این شیوه برای افرادی که از دارودرمانی پاسخ نگرفته‌اند، مفید است و در طی زمان تغییرات مثبتی در رفتار فرد روان پریش ایجاد می‌کند. 3

پی نوشت:
1.www.dr-zakeri.com
2.www.pezeshket.com
3.www.chetor.com